Luchthaven hoog in de lucht

De intelligente lockdown geeft ons de vrijheid samen elke middag lange wandelingen in het Amsterdamse Bos te maken. Een fijn alternatief voor het gesloten fitnesscentrum en een ruime kans de 62 bruggetjes van de Amsterdamse School weer te bewonderen. De mooiere lente en de nu zichtbare sterrenhemel is al door velen bejubeld. Wij staan nu zelfs stil de enkele keer dat we een vliegtuig zien: ‘He, kijk, een vliegtuig.’ Alsof er iets bijzonders gebeurt. Het is inderdaad weer leuk een vliegtuig te zien. Zo zagen we de Boeing 747 aanvliegen voor landing, laag boven de bomen. Op het nieuws hadden we gehoord dat het zijn laatste vlucht was, na 49 jaar trouwe dienst. Door de KLM zelfs een jaar eerder afgeschreven vanwege corona. Vijftig jaar vliegen met hetzelfde vliegtuig! Hoe veel duurzamer wil je het hebben? Technisch kan dat met auto’s ook, maar wie van ons wil vijftig jaar in dezelfde autorijden?

De stilte buiten dringt door mijn lichaam heen als een innerlijke kalmte, alsof mijn huid de firewall uitzet die anders 24 uur per dag aanstaat. Je ziet de grotere rust ook bij anderen in het bos. Als we deze kalmte kunnen bewaren, al is het maar als herinnering, houden we iets waardevols aan deze coronacrisis over. Maar is innerlijke kalmte mogelijk als de herrie buiten weer terug keert? Halveren van Schiphol, door velen al bepleit, lijkt economisch geen optie. Een interessant idee komt voor in een verhaal van Alexander Kluge. Een lid van het theaterhuis Berliner Ensemble – ooit opgericht door Berthold Brecht – oppert in de pauze tijdens de repetities – hij is net terug uit de VS en voelt de jetlag nog in zijn botten – de leus: ‘Luchthavens aller landen, verenigt u’. Als alle startbanen en installaties van het vliegverkeer ter wereld zich tot een soort vloot zouden verenigen en zich in de hoogte verheffen ontstaat een imaginair ruimtestation. Hij noemt het een ruimtestad van de haastigen. Op een bierviltje tekent hij uit dat de energieën die in de luchtvaartbewegingen over de hele aarde benut worden voor een dergelijk project voldoende zijn. Al geeft hij toe dat er ook enkele praktische problemen zijn, bijvoorbeeld hoe krijg je andere luchthavens in zo’n project mee?

Voor één zo’n praktisch probleem – hoe komen de reizigers weer op aarde – bedenk ik al wandelend een soort skilift, en wel in een gesloten slurf als bescherming tegen weer en wind, en vooral flexibel verplaatsbaar. Dus als er 5000 bezoekers aankomen voor het songfestival, dan wordt de slurf direct vanuit het ruimtestation hoog boven de Haarlemmermeer neergelaten op het plein voor Rotterdam Ahoy. Zo wordt ook het weg- en spoorverkeer niet belast. Niet alleen Schiphol, ook de A9 produceert 24 uur per dag herrie.

Voeg hier nog aan toe het beeld van de mooiste filmscene ooit: de landing van een ruimteschip in Space Odyssee 2001. De scene is vooral zo prachtig omdat het ruimteschip in alle rust en geluidloos een zes minuten durende dans naar het ruimtestation uitvoert op de muziek van De Blauwe Donau van Johan Strauss. Zelfs de haastige reizigers daarboven komen zo tot rust. 

Gertjan Schuiling