Weten, snappen en wijsheid

We kunnen veelwetend zijn door andermans kennis, maar we kunnen niet wijs zijn door andermans wijsheid.
Michel de Montaigne

In een eerder blogje op de site van De Ambachtsschool, schreef ik over ervaring en cognitie. Hieronder mijmer ik nog wat door..

Als je dit stukje leest vergroot je je cognitie. Je vergroot je weten, want wat hieronder staat is nog nooit eerder op deze manier aan het papier en scherm toevertrouwd. Dat wil zeggen, je vergroot je kennis met name als je dit tot het einde doorleest. 
Maar dat doet niet iedereen. Sommigen haken nu al af omdat ze geen idee hebben waar dit over gaat.
Als wat je leest alleen maar een beetje loshangende kennis is, dan verdwijnt het snel uit je hoofd, omdat ons briljante vergeetvermogen je er niet langer mee wil belasten. Als echter wat je leest past in iets wat je eigenlijk al dacht (maar waar je nooit de goede woorden voor vond), dan wordt het interessant. Dan is er ook de kans dat je met interesse doorleest. Want beter snappen wat je door ervaring al best in de smiezen had, is enorm aangenaam. Dan snap je wat je al wist en kan je je ervaring beter plaatsen.

Ervaring helpt om kennis een plek te geven en in te bedden in de realiteit zoals je die kent. Zonder dat bestaat kennis vaak uit het (triviale) weetjes.  Ik begin zelf een oude knar te worden. Steeds vaker betrap ik me erop dat ik wat achteroverleun als mensen debatten voeren over strategie, veranderkunde, organisatieontwerp of leidinggeven. Ik probeer te voelen of wat ik hoor en zie spoort met mijn ervaring, intuïtie en voorstellingsvermogen. 

Wijsheid is -volgens Wikipedia- de kunst om in alle levensomstandigheden juist te oordelen en te handelen. Zou dat wat ik doe met wijsheid te maken hebben? Zou het zo kunnen zijn dat ervaring helpt om cognitie een plaats te geven en dat wijsheid het vermogen is te reflecteren op beiden en tot afgewogen handelen te komen?

Ik maakte het volgende rijtje om te proberen ervaring, cognitie en wijsheid wat uit elkaar te peuteren:

Als we als Ambachtsschool ruimte bieden voor ervaringsleren, zouden we dan ook werken aan organisatie- en veranderkundige wijsheid? Vol (wijs)begeerte?En zouden we dat zo durven te noemen?

Jaap van ’t Hek